Pıd Kontrol Nedir ve Nasıl Çalışır ? | PLC’de PID Kontrol Nasıl Yapılır ?

PID KONTROL NEDİR ve PID PLC İLE NASIL YAPILIR ?

Pıd kontrol nedir ?.Pıd kontrol nerelerde kullanılır ?.Pıd kontrolün plc ile nasıl yapılır ?.Pıd kontrol yapmak için ne gereklidir ?.Bu yazımızda Pıd kontrol nedir , nasıl çalışır ve plc ile nasıl kontrol edilir adlı yazımızı sizlerle paylaşıyoruz.

Başlayalım.

PID KONTROL NEDİR & NASIL ÇALIŞIR ?

Pıd kontrolün baş harflerini ;

  • Proportional
  • Integral
  • Derivative

Bu üç İngilizce kelimeden alır.Türçe karşılıkları ise ;

  • Oransal
  • İntegral
  • Türevsel

Peki bu üçlü ne işe yarar ?

Pıd kontrol endüstride çok sık karşılaştığımız ve karşılaşmaya devam edeceğimiz bir kavramdır.Hemen hemen her cihazda Pıd kontrol mevcut olup , sıklıkla kullanılmaktadır.

Pid kontrolü normal kontrollerden ayıran yöntem hafızalı olmasıdır.Normal bir ısı kontrol cihazı kullandığınızı varsayalım.Siz bu cihazla ısı oranı hızla yükselip alçalan bir makinada hassas ölçüm yapmak istiyorsunuz.

Pıd kontrolü olmadan yapacağınız ölçümlerde ısı kontrol cihazı mevcut ısıyı algılamaya başlayacaktır ve yüksek dalga boylarında dalgalanarak tam ısıyı tutturmaya çalışacaktır.

PID Kontrol nedir ve nasıl çalışır  ?

Burada ayarladığınız set değeri 100 °C olsun.Bu sıcaklığa ulaşırken yapacağı tahmini değerler ise şu şekilde olacaktır.

50 , 75 , 90 , 105 , 102 skalasında olacaktır fakat mevcut 100 °C değerini yakalaması için uzun bir süre geçecektir.Makinanın kapanıp açılması durumuna halen sıcak olan makinanın ısı değeri de normal kontrol cihazlarını etkilemektedir.

Pıd kontrolde ise mevcut ısı değerleri her dalgalanmada hafızaya kaydedilmektedir.Hangi aralıkta ne kadar arttığı ve makinanın hangi ısı değerlerinde ne kadar hızla ısındığı vb. durumlar kaydedilir.

Ardından makinanın kapanma ve açılma durumlarında daha önce hafızada olan değerler sayesinde hızla mevcut set değerine gelir.

Burada temel bir kavram vardır ; ‘Auto-Tuning’.

Auto-tuning yaptırmak da denilen bu kavram Pıd kontroller için geçerlidir.Pıd kontrol ayarlı bir cihaza Auto-Tuning yaptırırsınız ve cihaz mevcut ısınma değerlerini ya da ısı artırma değerlerini bu olay sayesinde hafızasına alır.

Peki mevcut Pıd değerleriniz silindi ya da istediğiniz değere kadar ısıtmıyor ya da soğutmuyor ise bu durumda tekrar kontrol cihazına Auto-Tuning yaptırmalısınız.

Pıd kontrol kullanabilmek içinse cihazın Pıd kontrol özelliği olması gerekmektedir ve Pıd kontrol modu seçili olmalıdır.

Peki Oransal Kontrol , İntegral Kontrol ve Türevsel Kontrol nedir ?.

Oransal Kontrol :

Oransal kontrol mevcut durumun hata miktarına ve Kp katsayısına istinaden denetleyici çıkışı üretir.

Oransal kontrol mevcut sistemin statik doğruluk oranını ve dinamik cevabını yükseltir.

Oransal Kontrol mevcut durumdaki hatanın ve oransal kontrol katsayısının direk fonksiyonudur.

Up = Kp x (hata miktarı)

İntegral Kontrol :

İntegral Kontrol Ki katsayısına ve mevcut hata miktarına göre denetleyici çıkışını ayarlar.

İntegral Kontrol mevcut dinamik cevaptan ayrılır ve statik doğruluk oranını yükseltir.

İntegral Kontrol mevcut hata birikiminin ve integral kontrol katsayısının fonksiyonudur.

Türevsel Kontrol :

Türevsel Kontrol mevcut hatanın değişim hızına ve Kd türevsel kontrol katsayısına istinaden denetleyici çıkışını ayarlar.

Türevsel Kontrol dinamik cevabı hızlandırır , yükseltir ve geliştirir.

Türevsel Kontrol mevcut hatanın değişim hızının ve türevsel kontrol katsayısının direk bir sonucu ve fonksiyonudur.

Formül olarak gösterimleri ise ;

Oransal : Up= Kp. (hata)

İntegral : Uı= Ki ∫(hata).dt

Türevsel : Ud= Kd.(de/dt)

PID KONTROL NEDİR SONUÇ :

Bu yazımızda Pıd kontrol hakkında sizlere bilgi vermeye çalıştık.Pıd kontrol endüstriyel alanda kullanılmak istenen sistemler için vazgeçilmez olup , istediğiniz şekilde mevcut sistemi ayarlayabilirsiniz.Özellikle Plc ile Pıd kontrol alanı ise tamamen otomasyon alanıyla ilgilenenler için zorunluluk gerektiren bir bilgidir.Sizin ne istediğiniz ve makineden ne yapmasını beklediğiniz bir durumu ancak yine siz bilebilir ve tasarlayabilirsiniz.Pek tabi Pıd kullanımı olmayan bir cihaz ve ya makine ile alacağınız verim ve ortaya çıkacak sonuçlar sizleri pek tatmin etmeyebilir.Bu durumda Pıd kontrol ile Auto-Tuning yaptırmayı denemeniz ve bu ayarlarla set değeri belirleyip gözlemlemeyi deneyin.Bu sistem için özel bir çaba sarf etmenize gerek yoktur.Sadece mevcut kontrol cihazınızın Pıd özelliği var mı buna bakınız ve var ise Pıd kontrolü açık konumuna getiriniz.Pıd kontrol sizlere büyük kolaylık ve rahatlıklar sağlayacaktır.İyi çalışmalar.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.