Osilaskop Nedir ve Nasıl Kullanılır | Osilaskop Çalışma Prensibi

OSİLASKOP NEDİR ve NASIL KULLANILIR ?

Osilaskop nedir ?.Osilaskop nasıl kullanılır ?.Osilaskopun kullanım alanları nerelerdir ?.Osilaskop kullanımında dikkat edilmesi gereken kurallar nelerdir ?.

Osilaskopa dair geniş bir anlatım içermesi ve aklınıza takılan soruların giderilmesi açısından bugün her elektrik elektronik alanında çalışanın bilmesi gereken ‘Osilaskop’ cihazını inceleyeğiz.

Başlayalım.

OSİLASKOP NEDİR ?

Osilaskop elektriksel olan değerleri yani gerilim , frekans , akım vb. ekran üzerinde ışıklı çizgi olarak  gösteren cihaza verilen isimdir.Yapı olarak katot ışınlı tüp(ekran , CRT) , dikey saptırma , yatay saptırma ve hızlandırma devrelerinden oluşmaktadır.

Peki Osilaskopun çalışma ilkesi nedir ?

Osilaskopun çalışma ilkesi denildiğinde genel tanım olan, katot ışınlı tüpün arka bölümünde bulunan flamanın ısıtılmasıyla beraber elektron yayma işlemi gerçekleşir.Bu işlemle beraber yayılan elektronlar, elektron merceği ve hızlandırıcı elektrottan geçmesinin ardından saptırma levhalarının içinden ekrana ulaşır.Ve bunun ardından ekran üzerinde nokta şeklinde bir ışık oluşturulur.

Elektron hüzmesinin giriş gerilimiyle saptırılması yani yönlendirilmesinin sonucu  olarak ekran üzerinde  istenilen görüntü meydana gelir.

Osilaskopun kullanım alanları nerelerdir ?

Osilaskop elektrik ya da elektronikle uğraşan hemen herkes için gerekli bir cihazdır çünkü elektriksel değerleri görünür hale getirdiği için bu alanda büyük kolaylıklar ve imkanlar sağlamaktadır.

Osilaskopun Ön Panelindeki Komütatör, Pot ve Anahtarların Kullanımları

Power(On-Off) Anahtarı: Power anahtarı ile cihazı çalıştırıp durdurabilirsiniz.

Intensity:Intensity(Yoğunluk) özelliği sayesinde ekranda oluşan görüntünün parlaklığını(şiddetini) ayarlayabilirsiniz.

Focus:Focus(Odak) özelliği sayesinde ekranda oluşan ışıklı çizginin netliğini ayarlayabilirsiniz.

X-Position: X-Pozisyonu özelliği sayesinde ışıklı çizgiyi sağa sola kaydırabilirsiniz.

Y-Position: Y-Pozisyonu özelliği sayesinde ışıklı çizgiyi yukarı aşağı kaydırabilirsiniz.

AC : AC(Alternative Current) özelliği sayesinde alternatif akım sinyallerini ölçebilirsiniz.

DC : DC(Direct Current) özelliği sayesinde doğru akım sinyallerini ölçebilirsiniz.

osilaskop nedir , nerelerde ve nasıl kullanılır

AC-GND-DC : Bu özellik sayesinde osilaskopun girişine uygulanan sinyalin tipine göre üç kademeli komütatörü ayarlayabilirsiniz.

Volts/Div : Volts/Div özelliği sayesinde ekrandaki ışının dikey düzlemde bir kare mesafe için kaç voltu belirteceğini ayarlayabilirsiniz.

Time/Div : Time/Div özelliği sayesinde ekrandaki ışının yatay düzlemde bir kare mesafe için kaç saniyeyi belirteceğini ayarlayabilirsiniz.

CH1/CH2: Bu özellik osilaskopun giriş uçlarını temsil eder.

Scaleillum (İllum) :Bu özellik sayesinde ekranın aydınlatılmasını sağlayan lambanın ışık şiddetini ayarlayabilirsiniz.

Kalibrasyon Noktası(Cal.) :Kalibrasyon noktası ön panelde görebileceğiniz üzere CAL .5V yazan yerdir.Yaygın kullanımda  1 Khz çıkış ve 0.5Volt gerilimli olarak kullanılmaktadır ancak bu genel bir ifadedir.Buradan doğru ölçüm yapmak adına gerekli düzenlemeleri yapabilirsiniz.

Trace Rotation :Bu özellik ile osilaskopun üzerinde gördüğünüz ışığı yatay eksene paralel olarak ayarlayabilirsiniz.

Variable , Pull x Mag :Bu özellik ile Volts/Div’in hassasiyetini 5 kat büyütebilirsiniz.Bu düğme basılı ve 5mV konumundayken öne doğru çekildiğinde iki çizgi aralığı 1mV olacaktır.

Add :Bu özellik Kanal1 ve Kanal2 sinyallerinin matematiksel olarak toplanmasına yardımcı olur.Eğer position düğmesi öne çekilirse iki kanal arasında ki farkı görebilirsiniz.

Dual :Bu özellik sayesinde CH1 ve CH2 düğmeleri basılı konumdaysa ekranda iki sinyalide izleyebilirsiniz.

Auto :Bu özellik trigger sinyali uygulanmadığında ya da sinyal frekansı 50Hz’in altında olduğunda cihazın otomatik olarak tarama yapmasına olanak sağlar.

Position Pull x 10 Mag :Bu özellik sayesinde osilaskopun ekranında gördüğünüz taranan görüntünün yatay pozisyonunu düzenleyebilirsiniz.Ve bu düğme kullanıldığında ekranda taranan dalganın ya da sinyalin uzunluğu 10 kat genişleyecektir.

Level :Bu özellik ekrandaki ışıklı sinyalin durdurulmasına yardımcı olur.

Uncall :Bu özellik seçilen kısmın ayarı aşıldığında uyarı verir.

Ext. Input :Bu özellik dahili tetikleme sinyalinin çalışmasını kontrol eden konnektörü temsil eder.

Ext-Trig :Bu özellik osilaskopun kendi tetiklemesini keser ve osilaskopu dışarıdan tetiklemeye hazırlar.

Norm :Bu özellik ile sınırlamasız frekans tetiklemesi yapabilirsiniz.

X-Y :Bu özellik ekrandaki şekli dikey bir çizgi haline getirmeye yardımcı olur.

LF :Bu özellik ses frekansında tetikleme yapmayı sağlar.

Line :Bu özellik şebeke frekanslı (50-60 Hz) gerilimlerde tetikleme yapabilmeyi sağlar.

Trace Rotation :Bu özellik yatay ışık çizgisinin tam yatay hale getirilmesinde kullanılır.

HF :Bu özellik yüksek frekansta tetikleme yapmayı sağlamak için kullanılır.

Trigger Selection :Bu özellik tetikleme seçici olarak kullanılır.

Time-Base :Bu özellik yatayda tarama hızını ayarlama konusunda kullanılır.

Invert I :Bu özellik  birinci düşey kanala uygulanmış sinyalin fazını tam tersine çevirir.

Dual :Bu özellik çift ışınlı olan osilaskoplarda iki kanal girişini aynı anda gösterir.

Slope +/-:Bu özellik ile ışıklı sinyalin (+) ve (-) kısımlarını seçebilirsiniz.

Fuse :Bu özellik osilaskopu koruyan sigortayı temsil eder ve osilaskopun zarar görmesini engeller.

Filter :Bu özellik ile dalga şeklinin görüntüsünü düzeltebilirsiniz.

Input :Bu özellik giriş anlamına gelir.

Test Sinyalinin Gerilim ile Frekansının Ölçülmesi ve Kalibrasyonu Nasıl Yapılır ?

-Basit bir cümle gibi görünsede gerek parazit gerekse diğer etkilerden etkilenmemesi adına cihazın beslemesi topraklı bir priz üzerinden yapılmalıdır.

-Cihazın elektronik sisteminin herhangi bir zarar görmemesi adına toz ve nemden uzak tutulmalıdır.

-Akabinde AC/GND/DC komütatörünü uygulanan sinyale göre düzgün bir şekilde ayarlama işlemi yapılmalıdır.

-Eğer ekranda yatay çizgiyi göremiyorsanız ya da  yok ise parlaklık düğmesini gelebilecek en yüksek değere getirmelisiniz.

-Ölçüm yapma işlemine gelindiğinde ise Volt/Div. Komütatörünü en yüksek voltaj kademesine alarak ölçüm yapmaya başlayabilirsiniz.

-Ölçüm yapma işlemi esnasında yine ayarlamalara devam etmek durumundasınız.Senkronizasyon anahtarı dahili (int.)  konumuna getirmelisiniz.

-Ekranı tam ortalayabilmek ve daha net bir izleme yapabilmek adına sinyali düşeyde  ve yatayda kaydırabilmek için kullanılan potlar orta değere getirilmelidir.

-Ek olarak odaklama potu ile ekran da görünen çizgi halindeki sinyali netleştirebilirsiniz.

-Osilaskopu uzun süre kullanmadıysanız  probu cal noktasına değdirerek ya da bağlayarak tekrar bir  hassasiyet ayarı yapmanızı tavsiye ederim.

Osilaskopla Alakalı Ek Bilgiler  :

Katod Işınlı Tüpün Parçaları üç kısımdan oluşur ; -Elektron Tabancası , -Floresant Ekran , -Saptırma Levhaları.

Giriş sinyalini zayıflatan problar ise büyük genlikli sinyallerin incelenebilmesi için sinyal zayıflatan problardır.Uygulamadan en çok 1/10 küçültme yapan problar kullanılır.

Osilaskopun Blok Yapısı basit olarak ;

-Düşey saptırma yükselteci

-Yatay saptırma osilatörü ve yatay saptırma yükselteci

-Senkronizasyon devresi

OSİLASKOP NEDİR ve NASIL KULLANILIR SONUÇ :

Bu yazımızda Osilaskop Nedir ve Nasıl Kullanılır adlı konuyu işledik.Osilaskop elektrik- elektronik alanıyla ilgilenen herkesin karşısına çıkacak olup aynı zamanda iyi derece bilmesi gerektiği bir cihazdır.

Osilaskop sonuçları itibariyle birçok konuda çok değerli bilgileri bizlere sağlamaktadır.Örnek verecek olursak tamir ettiğiniz bir kart ya da devre üzerindeki sinyalleri osilaskop ile görebilirsiniz.Eğer herhangi bir sinyal bozuk ise o sistem düzgün çalışmayacaktır.

Bu sayede hangi sinyallerin doğru gelmediğini görebilirsiniz ve bu sayede hata riskini sıfıra indirmiş olursunuz.Osilaskopu iyi bilmek , birçok ölçüm konusunda sizlere çok yardımcı olacaktır

İyi çalışmalar.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.