CX PROGRAMMER & OMRON PLC PROGRAMLAMA İNCELEME

CX Programmer programı nedir ? CX Programmer programında karşımıza çıkabilecek problemler nelerdir ? Plc programlamada dikkat etmemiz gereken konular nelerdir? CX Programmer & Omron Plc Programlama İnceleme adlı yazı dizisi ile hem bu programı hemde plc programlama da karşımıza gelebilecek detay ve ilgili konulara değineceğiz.

Başlayalım.

CX PROGRAMMER & OMRON PLC PROGRAMLAMA

Versiyon ile İlgili Karşımıza Çıkabilecek Problemler :

1.” Unable to download program(s).Errors found during compilation Hatası “:

Bu hatanın ardından Çıkış penceresi içinde bulunan  ‘Compile Tab Page’ üzerinde compile hatası görülecektir.Hatanın sebebi ; CX-Programmer  4.0 veya daha üst versiyonları tarafından erişilmeye çalışılan programın CPU Birimi 2.0 veya daha önceki versiyonlara ait kodları içermesidir.Bu sebeple ya programı kontrol edip düzenlemelisiniz ya da CPU birim versiyonunu değiştirmelisiniz.

2.“ Unable to transfer the settings since they include setting items which are not supported by the connecting target CPU unit.Check the version of the target CPU unit or the following PLC Settings and transfer the settings again.FINS protection settings for FINS write protection via network” Hatası :

Bu hatanın ardından Çıkış penceresi içinde bulunan  ‘Compile Tab Page’ üzerinde compile hatası görülecektir.Hatanın sebebi ; CX-Programmer  4.0 veya daha üst versiyonları tarafından erişilmeye çalışılan programın CPU Birimi 2.0 veya daha önceki versiyonlara ait kodları içermesidir.Bu sebeple ya programı kontrol edip düzenlemelisiniz ya da CPU birim versiyonunu değiştirmelisiniz.

3.“?????” is displayed in a program transferred from the PLC to the CX-Programmer Hatası :

Plc’den CX-Programmer’a program çekerken “????” işaretinin ekrana geldiği hatadır.CX-Programmer  2.0 ve sonraki versiyonları , CX-Programmer 3.3 versiyon ya da daha altı programları upload edebilirdi.Yeni komutlar versiyon 3.3 ve daha altı için upload işleminde kullanılamaz.CX-Programmer 4.0 yada daha yükseğini kullanmalısınız.

4.”The setting items , created by CX-Programmer v8.2 , which are of unit version : 1.2 of a CJ2-series PLC are included. These settings cannot be read by this version of CX-Programmer.Do you wish to continue”

Desteklenmeyen birim versiyonu olan proje dosyası okunmaya çalışıldı hatasıdır bu.Eğer yes derseniz desteklenmeyen ayarlar ve okunacak dosyayı yükler.Eğer hayır derseniz proje dosyası okuma işlemini iptal etmiş olursunuz.

5.”The extended read protection setting is enabled.The connected PLC does not support the extended read protection setting.”

Bu hata CPU biriminin daha önceki versiyonlarında okuma koruması içeren proje dosyalarına daha eski bir CPU birimi ile online olmaya çalışıldığında ortaya çıkar.Ne yapmalıyız ?.PLC Properties Dialog Box içerisinden koruma ayarlarını değiştirmeliyiz.Ya da , CPU birimini online olmak istediğiniz daha yüksek bir versiyona sahip CPU birimi ile değiştiriniz.

Teknik Özellikler :

İçerik hassasiyeti yüksek bir online yardım sistemi sağlar.Bu genel yardım sistemi hızlı ‘hypertext system’ini kullanır.

Seriler ve CPU Tipleri :

CP Serileri için ;

CP1H  Serisi CPU Tipleri : X , XA , Y

CP1L  Serisi CPU Tipleri : M , L

CP1L-E  Serisi CPU Tipleri : EM , EL

CP1E  Serisi CPU Tipleri : E, N , NA

CJ Serileri İçin ;

CJ1G  Serisi CPU Tipleri : CPU 44 , CPU 45

CJ1G-H  Serisi CPU Tipleri : CPU 42 , CPU 43 , CPU 44 , CPU 45

CJ2H  Serisi CPU Tipleri : CPU 64 , CPU 65 , CPU 66 , CPU 67 , CPU 68 , CPU64-EIP , CPU65-EIP , CPU66-EIP , CPU67-EIP , CPU68-EIP

CJ2M  Serisi CPU Tipleri :CPU 11 , CPU 12 , CPU 13 , CPU 14 , CPU 15 , CPU 31 , CPU 32 , CPU 33 , CPU 34 , CPU 35

CJ1H-H  Serisi CPU Tipleri : CPU64-R , CPU65-R , CPU66-R , CPU67-R , CPU 65 , CPU 66 , CPU 67

CJ1M  Serisi CPU Tipleri : CPU 11 , CPU 12 , CPU 13 , CPU 21 , CPU 22 , CPU 23

CS Serileri İçin ;

CS1G / CS1G-H  Serisi CPU Tipleri : CPU 42 , CPU 43 , CPU 44 , CPU 45

CS1H / CS1H-H  Serisi CPU Tipleri : CPU 63 , CPU 64 , CPU 65 , CPU 66 , CPU 67

CS1D-H  Serisi CPU Tipleri : CPU 65  , CPU 67

CS1D-S  Serisi CPU Tipleri : CPU 42 , CPU 44 , CPU 65 , CPU 67

CV Serileri İçin ;

CV1000 Serisi CPU Tipleri : CPU 01

CV2000  Serisi CPU Tipleri : CPU 01

CV500  Serisi CPU Tipleri : CPU 01

CVM1  Serisi CPU Tipleri : CPU 01, CPU 11

CVM1-V2  Serisi CPU Tipleri : CPU 01 , CPU 11 , CPU 21

C Serileri İçin ;

C1000H  Serisi CPU Tipleri : CPU 01

Hafıza Kapasitesi :

30k step ya da daha az için ; 60 Mbyte minimum hafıza gerekir

120k step ya da daha az için ; 240 Mbyte minimum hafıza gerekir

400k step ya da daha az için ; 800 Mbyte minimum hafıza gerekir

Kullanılan Semboller  ;

Bool , Channel , Dint , İnt , Lint , Number, Real , Lreal , Udint , Udint_Bcd , Uint , Uint_Bcd , Ulint , Ulint_Bcd , Word, Dword , Lword, Timer, Counter , String , Struct

Not : Yalnızca SFC ya da ST dili için CX-Programmer versiyon 7.2 ve/veya yukarısını kullanmalısınız.

Yeni bir Plc sisteme eklendiğinde;

Empty local symbol table (boş lokal sembol tablosu)

Global Symbol Table Containing pre-set Symbols (Önceden hazırlanmış sembolleri içeren global sembol tablosu)

IO Table (Giriş Çıkış tablosu)

PLC Memory Data (Plc Hafıza Bilgileri)

PLC Settings Data (Plc Ayar Bilgileri)

Projeye direk olarak ekleneceklerdir.

Program seçeneğinin üzerine sağ tıklayıp Insert program -> Ladder  ya da Insert Program -> Structured text yada Sfc seçerek programa ladder, st dili ya da sfc ekleyebilirsiniz.

Sembol Oluşturma Aşamaları :

Sol taraftaki çalışma alanından symbols’e ya da view -> symbols diyerek semboller sayfasına geleceksiniz.Sağ tıklayarak insert deyiniz ve karşınıza eklemek için ilgili alan gelecektir.

Buradan sembol ekleyebilir ve bu sembollerin özelliklerini , açıklamalarını buradan yapabilirsiniz.

Plc Programı ile Proje Programını  Karşılaştırma :

Plc -> Compare with plc yolu ile karşınıza output ekranını getirebilirsiniz.Burada  adım adım karşılaştırma sonuçları ve kodlarını göreceksiniz.

Not : Offline iken program karşılaştırması yapabilirsiniz.Şimdiki proje ve kapatılan proje arasında bir karşılaştırma ya da doğrulama mümkündür.

Sonuçlar ; Overview ve Mnemonic Display olarak iki şekilde karşınıza gelecektir.

Kaydedilen dosya formatı (.CSV)dir.

Çalışma Esnasında Programı İzleme :

Plc online iken , Plc monitoring diyerek , izleme ekranını açabilirsiniz.

Proje Açma / Kaydetme :

‘.CXP’ : Projenin kendi dosyasıdır.

‘.OPT’ : Projenin özelliklerini içeren dosyadır.

‘.BAK’ : Proje dosyasının yedek kopyasıdır.

‘.CXT’ : Dosya dönüşümleri için CX Programmer tarafından desteklenen text’e dayalı formattır.

‘.MAC’ : Klavye haritası tarafından yapılan klavye eşleştirmesi dosyasıdır.

‘.CXO’  : Seçenekler ve izleme ekranı ayarlarını içeren dosyadır.

Not : LSS proje dosyaları , doğru format ile dosya dönüşüm aracı üzerinden dönüşüm gerçekleştirmelidir.

Not : SYSWIN / CVSS / SSS / CPT proje ve kütüphane dosyaları direk olarak CX-Programmer ile açılabilir.Fakat CX-Programmer üzerinden farklı kaydet dediğinizde bu formatlarda kaydedemezsiniz.

CX Programmer içerisinde kullanılan data tipleri ;

BOOL : 1 Bit.İşareti yok.Binary formattadır yani 0 ya da 1.Bool data tipi kontak ve çıkış bobinleri için kullanılır.

CHANNEL : 1 ya da daha fazla word’tür.İşareti yoktur.Formatı yoktur.Biti olmayan adrestir aslına bakarsanız.Eğer yorumda bitsiz bir adres verildiyse , sembol sonucuda Channel (kanal) tipinde verilmiştir.

DINT  :2 word’tür.İşareti vardır.Formatı binarydir.Double integer adresidir.

INT : 1 word’tür.İşareti vardır.Formatı binarydir.İnteger adresidir.

LINT : 4 word’tür.İşareti vardır.Formatı binarydir.Long integer adresidir.

NUMBER : Boyutu yoktur.İşareti vardır.Formatı decimal(onluk)’dir.NUMBER data tipi sayısal operandlar ile kullanılır.Bu operandlar ‘#’,  ‘&’ , ’+’ , ’-’ dir.BCD ya da binary komutlarla kullanılabilirler.BCD kullanım için eğer değer hex olarak girildiyse örnek ; sayı ‘1234’ ise , operand ile ‘#1234’ şeklinde kullanılmalıdır.Yine ondalıklı sayı olarak girilebilir örnek ; ‘3.1416’.Mühendislik formatında ‘-1.1e4’ şeklinde girilebilir.Decimal olarak değerler direk girilebilir.Hexadecimal olarak ise yukarıda da belirttiğimiz gibi ‘#’ prefixi ile girilmelidir.

REAL : 2 wordtür.İşareti vardır.Formatı IEEE’dir.Ondalıklı sayı adresidir.Format 32-bit IEEE formatıdır.Özel OMRON ondalıklı sayı formatı için (FDIV komutu) UDINT_BCD tipi kullanılır.

LREAL : 4 wordtür.İşareti vardır.Formatı IEEE’dir.Ondalıklı sayı adresidir.64-bit IEEE formatıdır.

UDINT : 2 wordtür.İşareti yoktur.Binary formatındadır.İşaretsiz double integer adresidir.

UDINT_BCD : 2 word’tür.İşareti yoktur.Formatı BCD’dir.İşaretsiz double BCD integer adresidir.

UINT : 1 wordtür.İşareti yoktur.Binary formattadır.İşaretsiz integer adresidir.

UINT_BCD : 1 wordtür.İşareti yoktur.BCD formattadır.İşaretsiz BCD integer adresidir.

ULINT : 4 wordtür.İşareti yoktur.Binary formattadır.İşaretsiz long integer adresidir.

ULINT_BCD : 4 wordtür.İşareti yoktur.BCD formattadır.İşaretsiz long bcd integer adresidir.

WORD : 1 wordtür.İşaretsizdir.Formatı yoktur.16 bitin bit string adresidir.

DWORD :2 wordtür.İşaretsizdir.Formatı yoktur.32 bitin bit string adresidir.

LWORD : 4 wordtür.İşaretsizdir.Formatı yoktur.64 bitin bit string adresidir.

TIMER : Timer numarası , Timer tamamlandı bayrağı ya da timer anlık değer için kullanılabilir.

COUNTER: Sayıcı numarası , Sayıcı tamamlandı bayrağı ya da sayıcı anlık değeri için kullanılabilir.

STRING : 256 bytes (128 wordtür).ASCII formattadır.Bu data karakter stringleri için kullanılır.Boyut ise 1 ile 255 karakter arasında set edilebilir.

STRUCT : Kullanıcı tanımlı data tipidir.

Not : Structured Text (yapılandırılmış veri) program içinde kullanıldığında ,

UINT BCD Data tipi -> Word’e

UDINT BCD Data tipi -> DWord’e

ULINT BCD Data tipi -> LWord’e

CHANNEL -> Word’e  eşit olacak şekilde kullanılır.

Not 2 : Rakamlar ST programlar içerisinde kullanılamazlar.Eğer bu data tipi kullanılırsa , hata meydana gelecektir.

Structure (Yapı) Sembolleri Tanımlama :

Data yapıları kullanıcı tanımlı olup birden fazla data tipi içerebilirler.

Ladder diyagramda structure sembol adı ve member(üye) adı ‘.’ Nokta ile birbirinden ayrılır.

Example :

abc.member1 = Anlamı ; abc2’nin member1’i. Tabi burada abc (structure name) , ‘.’ Period  , (member1) ise member ismidir.

Not : Eğer member data yapısı ise , diğer kısım member olarak ayarlanacaktır.

abc.def.member1  = abc’nin def’in member1’i

abc -> structure adı , ‘.’ Periyod , def –> structure name , ‘.’ Periyod ve member1 ise member name olur.

Data Structure(Data Yapıları) için Yeni Data Tipleri Ekleme :

Proje sayfasında data tipleri (data types) ikonuna tıklayınız.Insert menü üzerinden struct’ı seçin.Edit structure dialog box karşınıza gelecektir.Struct data tipi için bir isim girin.Ok butonuna tıklayınız.Data tipi görüntüleme alanına structure data tipi eklenecektir.

Yeni Üye (New Member) Eklemek :

Member’ı seçip ilk olarak bir yeni member eklemeliyiz.Insert Menü üzerinden member’ı seçiniz.Karşınıza Edit Structure Dialog Box ekranı gelecektir.

Member için bir isim giriniz.Bu yeni memberın data tipini seçiniz.Eğer yeni member array değilse array boyutunu 0 olarak ayarlayınız.Eğer arraysa da içereceği element kadar boyut bilgisi giriniz.Sonrada ‘ok’ diyerek devam ediniz.Member eklenecektir.

Structure Semboller İçin Adres Yerleştirme Kuralları :

Eğer ilk adres structure sembol için set edilmişse , diğer adreslerde aynı şekilde devam edecektir.Yani bool olarak ilk set edildiyse , arkasından gelenlerde bool olacaktır.Fakat bununla alakalı birtakım istisnalarda vardır.Bunlara isterseniz bir bakalım.

Bool memberlar’ın Bool olmayan memberlar ile karışık kullanımı :

Örnek : D0.0 member1 (Bool) olarak set edildi ve D1 sıradaki member , Member2 INT olarak ayarlanabilir.

Sıralı BOOL Members :

Örnek : D0.0 member1 bool olarak yerleştirildi ve sıralı olarak D0.1 memberı da bool oldu.

Sıralı olmayan bool members :

D0.0 bool , D1 INT , D2.0 yine bool olabilir.

Array Bool memberları ve array olmayan bool memberlar :

D0.0 member1 (bool) olarak ayarlandı ve D1.0 ise bool array olarak member2 ayarlandı.

Sıralı Bool Array Members  :

D0.0 bool array member olarak ayarlandı ve D1.0’de bool array member olarak ayarlanmıştır.

Member Data Tipleri :

BOOL , WORD, DWORD , LWORD , INT , DINT , LINT , UNIT , UDINT , ULINT , REAL , LREAL ve kullanıcı tanımlı data tipleri

Structure Sembol olarak yerleştirilebilecek hafıza alanları :

CIO , WR , HR , DM , EM

CX PROGRAMMER & OMRON PLC PROGRAMLAMA İNCELEME SONUÇ :

Bugünki yazımızda CX Programmer & Omron Plc Programlama İnceleme sonuç adlı yazıyı sizlerle paylaştık.Bu yazı dizisi CX Programmer ve Omron’u anlamak adına bize yol gösterecektir.Bununla alakalı tavsiye ve önerilerinize her zaman açığım.

İyi Çalışmalar.