PLC GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI NEDİR ?
Plc giriş ve çıkışları nedir ? Plc girişleri ve çıkışları nasıl aktif olur ve plc içerisinde nasıl bir voltaj döngüsü vardır ? Plc giriş/çıkış mantığı nedir ? Bu ve benzeri sorulara yanıt aradığımız Plc Giriş ve Çıkışları Nedir adlı yazımızla karşınızdayız.
Başlayalım.
PLC GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI
Halihazırda birçok plc konfigürasyonu vardır piyasada.Fakat bunların her biri için geçerli olan yaygın komponentler ve konseptler bulunmaktadır.
Bunlara hızlıca bir göz atalım.
Power Supply (Güç Kaynağı) : Plc içerisinde ya da harici dışardan bir birimde olabilir.Burada yaygın olan gerekli voltaj seviyeleri , 24VDC, 120Vac ve 220Vac’dir.
CPU(Merkezi işlem ünitesi): Burası tüm işlemlerin yürütüldüğü ve depolandığı alandır.
I/O (Giriş/Çıkış) : PLC işlemleri ve durumları için gerekli bilgilerin geldiği ya da aktarıldığı birimler , terminallerdir.
Indicator Lights (İşaret ışıkları) : Burası plc’nin güç , çalışma , hata gibi bilgilerin görüleceği , izlenebileceği ışıklardır , bildirimlerdir.
Plc Output(Çıkışlar) ;
Selenoid valfler servo motorlar motor starterları, röleler , solid state röleler vb. Olabilir.
Plc Inputs(Girişler);
Burada girişler genel olarak sensörler , butonlar vb. olmaktadır.Plc’e girişler birkaç farklı şekilde gelebilmektedir ancak basit olarak bunları AC ve DC girişler olarak ayırabiliriz.
Sourcing ve Sinking olarak duyacağınız 2 farklı durum söz konusudur.
Sinking : Aktif olduğunda , akım cihazdan çıkarak toprağa akar.
Sourcing : Aktif olduğunda , akım besleme kaynağından cihaza ve cihaz üzerinden toprağa akar.
NPN -> Sinking
PNP -> Sourcing olarak adlandırılır.
PNP , daha popüler olarak kullanılmaktadır.
Inputs (Girişler) :
Plclerde girişler standart olarak 8 giriş/16 giriş olmaktadır.
Burada input<->giriş kartların enerji girişleri ;
12-24 VDC
100-120 Vac
10-60 VDC
12-24 Vac/VDC
5VDC (TTL)
200-240 Vac
48 VDC
24 VAC olabilmektedir.
PLC girişleri için bir besleme gereklidir yani bizim sensörümüz , butonumuz vs. girişlere bir enerji göndererek aslında girişi aktif ederler.Bu sebeple genel olarak sensör , buton vb. dışarıda harici olarak beslemesi sağlanmalıdır.
Aynı zamanda PLC’lerin COM <-> COMMON uçlarına dikkat edilmelidir.Burada COM uçları bazen (- <-> 0VDC) olarak bazende (+ <-> +24VDC) olarak bağlanabildiğini görmekteyiz.Bazen ise burada 220VAC görebilirsiniz.Bu tamamen plc donanımına bağlıdır.
Dikkat : Burada toprak ile common yani ortak ucu karıstırmayın lütfen .. İkisi birbirinden farklı şeyler ve ikisinide aynı yere bağlamayın.
Ek olarak plc için girişlerin lojik seviyelere çekilmesi gerekmektedir.Burada plc içerisinde bir devre bulunmaktadır.Giriş ve çıkışlar için +5V’a dönüştürülen ya da +5V’dan dönüştürülen bir enerji durumu söz konusudur.Devreyi resim üzerinde görebilirsiniz.
Çıkış Modülleri :
Harici güç kaynakları çıkış kartlarına bağlıdır ve bu kartlar her bir çıkış için enerjiyi açar ya da kapatır.Tipik çıkış voltajları ;
120 VAC
24 VDC
12-48 VAC
12-48 VDC
5 VDC(TTL)
220 VAC
Bu kartlar da genel olarak 8-16 çıkışa sahip olacak şekilde üretilirler fakat bu rakamlar 4 – 6 vb. gibi çıkış rakamlarına sahipte olabilirler.
Çıkışlar ; röle , transistör ya da triyak olabilir.Röleler daha esnek çıkış cihazlarıdır.Röleler hem DC hemde AC sinyali çıkış olarak kullanabilir ve çevirebilirler.
Transistör çıkışlar DC çıkış ile sınırlandırılmış olup triyak çıkışlar ise AC çıkışlar ile sınırlandırılmıştır.
Plc kendi içerisinde 5VDC lojik enerjiyi de çevirmektedir..Resim üzerinde devreyi görüntüleyebilirsiniz.
Dikkat :
Eğer yanlışlıkla AC sinyal DC transistor çıkışa bağlandıysa , bu çıkış pozitif olarak yarım saykıl kadar aktif olacaktır ve eksik/düşük voltaj ile çalışıyor görünecektir.Eğer DC sinyal , AC triyak çıkışa bağlanırsa , aktif olacak ve çalışacaktır ancak tüm plc’yi kapatana kadar bu enerjiyi kesemezsiniz.
Not :
Transistör yarıiletkeni ayarlanabilir bir valf gibi davranır.Kapatıldığında her iki yöndede akım akışını bloklar , engeller.Tekrar aktif olduğunda , açıldığında ise tek yönde akım geçişine izin verir.Burada normal olarak transistör üzerinde iki şekilde de voltaj kaybı görülür.
Triyak ise , 2 SCR gibi , birbirine bağlıdır ve AC akım için akım her iki yönde de güzel bir şekilde akabilir.Triyak için en önemli fark , eğer triyak aktif edilirse veya kapatılırsa , akım akışı tamamlanana kadar kapanmaz yani halıhazırda akan akımın tamamen bitmesini bekler.
Ki bu durumda AC akım için iyidir çünkü akım her bir yarım saykılda durur ve terslenir ki bu DC akım da olmaz.Bu sebepledir ki triyak On olarak kalır.
PLC GİRİŞ VE ÇIKIŞLARI NEDİR SONUÇ :
Bugün Plc giriş ve çıkışları nedir adlı yazımızla karşınızdaydık.Plc ile ilgili genel bilgileri aktarmaya ve mantığını anlamaya devam ediyoruz.Umuyorum faydalı bir yazı olmuştur.
İyi Çalışmalar