ELEKTRİKSEL GÜÇ NEDİR ?
Elektriksel güç nedir ? Pasif işaret metodu nedir ? Güç derecelendirmesi nedir ? Direnç güç değerleri nedir ? Bu ve benzeri sorulara cevap aradığımız bu yazımızda Elektriksel Güç Nedir adlı yazımız ile temel elektronik serisine devam ediyoruz.
Başlayalım.
ELEKTRİKSEL GÜÇ
Gerilim ve akım bir elektrik devresinin iki temel parametresidir.Ancak, sadece bir elektrik devresi elemanının davranışı ifade etmek için gerilim ve akım yeterli değildir.
Esas olarak bilmemiz gereken, ne kadar elektrik gücü ile, bir devre elemanı kullanabilir , çalıştırabiliriz.Burada 60 watt’lık bir elektrik lambasının 100 watt’lık bir elektrik lambasından daha az ışık verdiğini biliyoruz.
Elektrik tüketimi için elektrik faturası ödediğimiz zaman, belli bir süre için elektrik gücü taleplerini ödüyoruz.Bu nedenle, bir elektrik devresini veya şebekeyi analiz etmek için elektrik gücü hesaplaması oldukça önemlidir.
Not : Güç, bir elektrik elemanı tarafından sağlanan veya tüketilen enerjinin zamana göre oranıdır.
Bir eleman dt saniyede bir dw joule enerjisini beslediğini ya da tükettiğini varsayalım.Artık elementin gücünü şu şekilde ifade edebiliriz ;
Formül = p = dw/dt
Bu denklem de şu şekilde yeniden yazılabilir:
Formül = p = dw / dt = (dw / dq) x (dq / dt) = v x ı
Burada ; dw/dq voltaj(v)’ı simgeler ve dq/dt ise akım(ı) simgeler.
Bu nedenle, denklemdeki voltaj ve akım ifadesi anlıktır ve aynı zamanda güç de anlıktır.Belirtilen güç zamanla değişkendir.
Formül = p = v x ı
Bu nedenle, bir devre elemanının gücü, eleman boyunca voltajın ve bunun içinden geçen akımın sonucudur.
Daha önce de söylediğimiz gibi, bir devre elemanının gücü emebileceği ve ya verebileceği belirtilmiştir.Güç’ün ifadesine olumlu bir işaret (+) koyarak güç emilimini temsil ediyoruz.Aynı şekilde, devre elemanı tarafından verilen gücü temsil ettiğimizde negatif bir işaret (-) koyarız.
Pasif İşaret Metodu
Akım yönü, voltaj polaritesi ve devre elemanının gücü işareti arasında basit bir ilişki vardır. Bu basit ilişkiyi pasif işaret metodu olarak adlandırıyoruz.
Akım, bir elemanın pozitif voltaj polaritesi terminali üzerinden girdiğinde, voltaj ve akımın ürünü öncesinde pozitif bir işaret (+) koyarız.Bu, elemanın elektrik devresinden aldığı gücü emdiği veya tüketiyor olduğu anlamına gelir.
Diğer taraftan, elemanın içinden geçen akım, pozitif voltaj kutupluluğundan çıktığı zaman, voltaj ve akımın ürününden önce negatif bir işaret (-) koyarız. Bu, elemanın elektrik devresine güç sağlaması veya beslemesi anlamına gelir.
İki devre terminaline bağlı bir direnç alalım Direnç, beklenildiği gibi düşmüş voltaj(v) voltunun pozitif tarafı olsa da, dirençte akım olarak amper olarak girdiği için vi watt gücü tükettiği gözlemlenir.
İki devre terminaline bağlı bir bataryayı alalım. Pil, beklenildiği gibi pozitif kutupluluk terminali üzerinden v volt piline giren akım olarak vi watt gücü sağlar.
Güç Derecelendirmesi
Tüm elektronik bileşenler, bir türden diğerine enerji aktarır.İstenen bazı enerji transferlerine örnek olarak; Işık yayan LED’ler,dönen motorlar ya da şarj olan piller örnek verilebilir.
Diğer enerji transferleri istenmeyen, ancak aynı zamanda kaçınılmazdır. Bu istenmeyen enerji transferleri genellikle ısı şeklinde ortaya çıkan güç kayıplarıdır.Çok fazla güç kaybı ise bir bileşen üzerinde çok fazla ısıya sebep olabilir ki bu durumda çok istenmeyen bir durumdur.
Enerji transferleri bir bileşenin ana hedefi olsa bile, diğer enerji formlarında hala kayıplar olacaktır. Örneğin, LED’ler ve motorlar, diğer enerji transferlerinin bir yan ürünü olarak hala ısı üreteceklerdir.
Çoğu bileşen, dağıtabilecekleri maksimum güç için bir dereceye sahiptir ve bunların bu değer altında çalışmasını sağlamak önemlidir.
Direnç Güç Değerleri
Dirençler, güç kaybının yaşandığı birtakım kötü örneklerden bazılarıdır.Bir direnç boyunca voltajı düşürdüğünüzde, aynı zamanda akım akışını da tetikleyeceksiniz.Daha fazla voltaj, daha fazla akım demektir, daha fazla güç demektir.
Bir hesaplama örneğine beraber bakalım; 9V’nin 10Ω direnç boyunca düştüğü durumda, bu direncin 8.1W’yi dağıtacağını gördük. 8.1, çoğu direnç için birçok watt’tır.Dirençlerin çoğu ⅛W (0.125W) ila ½W (0.5W) arasında bir değere sahiptir.
Standart bir 0.5W rezistans boyunca 8W düşürürseniz, bir yangın söndürücü hazırlamanızı tavsiye ederim.
Büyük güç düşüşlerini engellemek için dirençler vardır.Bunlar özellikle güç dirençleri olarak adlandırılır.
Kendinizi bir direnç değeri seçerken bulursanız , aynı zamanda güç derecesini de göz önünde bulundurun.Ve amacınız bir şeyleri ısıtmak değilse (ısıtma elemanları temel olarak gerçekten çok güçlü dirençlerdir), bir dirençteki güç kaybını en aza indirmeye çalışın.
ELEKTRİKSEL GÜÇ NEDİR SONUÇ :
Bugünki yazımızda Elektriksel Güç Nedir adlı yazımızı sizlerle paylaştık.Elektriksel güç ve alt terimlerine inerek bu konuyu ifade etmeye çalıştık.Temel elektronik serisi adına umuyorum faydalı bir yazı olmuştur.
İyi Çalışmalar